indische roots - vervolg

Het blijft moeilijk om meer te achterhalen van de familie van mijn vader in voormalig Nederlands-Indië. Ik schreef er eerder over. Er zijn geen stambomen. En archieven zijn in of na WOII verloren gegaan. 

Mijn vader en zijn familie waren in de oorlog in Nederlands-Indië. Mijn vader zat in een krijgsgevangenenkamp op Borneo waar hij werkte toen de Japanners in 1942 Indonesië binnenvielen. Mijn grootouders brachten de oorlog door in het huis van hun vroegere Chinese bedienden op het terrein dat ooit van hen was. Naar mijn weten was dat in Soerabaja. Na de oorlog kwamen ze berooid naar Nederland. En zij konden maar moeilijk wennen in hun Haagse bovenwoning. 

Tot zover wat ik weet uit de verhalen. Niet veel eigenlijk.

Mijn grootouders zaten dus niet in een interneringskamp. Daarom las ik met grote belangstelling een artikel in het blad Bersama over buitenkampers. Ik noemde het al eerder. Ik kende de term buitenkampers niet. 

Uit het artikel begrijp ik dat de Japanners, toen zij in 1942 het toenmalige Nederlands-Indië bezetten, onderscheid maakten tussen Nederlanders, Indo-Europeanen en Vreemde Oosterlingen (waar de in Indië wonende Chinezen onder vielen). Zij wilden de Indo-Europeanen laten opgaan in de inheemse bevolking en die hoefden daarom niet in een kamp. Buitenkampers hadden het echter niet makkelijker. Ook daar heersten angst, honger en gevaar. En ook de Indonesische bevolking had het zwaar.

Het was in de vooroorlogse kolonie een maatschappij van rangen en standen. Indo-Europeanen hadden vaak meer privileges dan de inheemse bevolking maar weer minder dan Nederlanders. Maar de meesten van hem voelden zich Nederlanders en waren dat volgens hun paspoort ook. Dus het was niet zo dat ze naadloos opgingen in de inheemse bevolking. 

Uit mijn DNA blijkt dat ik 17,6% Indonesisch bloed heb. Een neef en nichtje van moeders kant deden ook de DNA test en daar kwam dat niet uit. Dus wat ik eigenlijk al wist werd daarmee nog duidelijker: het Indonesische bloed komt van mijn vaders kant. Zij waren dus Indo-Europeanen. 

Ook volgde ik de docu-serie Indonesia Roept van maker Hans Goedkoop. Daarin volgt hij het spoor van zijn grootvader Rein van Langen, die als generaal-majoor in het leger een belangrijke (en in het licht van de huidige tijd niet zo mooie) rol speelde in de Onafhankelijkheidsoorlog die ná WOII ontstond toen de Indonesiërs voor zelfbeschikkingsrecht vochten. 

Wat mijn vader en zijn ouders van die strijd meekregen weet ik niet. Alleen dat zij in 1947 naar Nederland werden gerepatrieerd, zoals dat heette. 

Wel herken ik bij Hans Goedkoop is het gevoel van 'Indische roots'. Een familie met veel Indische woorden en veel Indisch eten. 

Ook Adriaan van Dis heeft Indische roots. Weer een ander familieverhaal. Hij vertelde laatst bij Sophie en Jeroen over zijn veranderende visie op dat koloniale verleden. Mooi vond ik dat. Hoe de tijden veranderen. En hoe wij anders gaan kijken tegen onze koloniale geschiedenis. De kolonie mept terug.

Ik ben dus niet meer details van mijn familiegeschiedenis te weten gekomen. Maar wel meer context.