Pagina's

25 maart 2022

isala



Naar aanleiding van de vraag of de IJssel mannelijk of vrouwelijk is, schreef Anuscka in een reactie dat zij jaren geleden IJssel nog als IJsel moest schrijven. Met één S dus. En ik herinner me dat er een IJselstraat in Deventer is. Kijk maar. Toch echt één S. Dat vroeg om nader onderzoek.

Ik kom vaak door dit straatje. Gelegen tussen de Welle en de Noordenbergstraat. Voor mij de korste weg naar de IJssel. En op Google Maps heet hij IJSSELstraat. Om de verwarring nog groter te maken. Dus hoe zit het nou?




Deze site heeft het antwoord: Naamgeving IJssel was lange tijd een warboel. De verschillende namen door de eeuwen heen:

Isala - afgeleid van de germaanse stam van de sallische franken die zich afzette tegen de macht van het Romeinse Rijk.
Hislam of Hisla - in een akte uit 792.
Ysla - op een oude stadsrekening van Deventer uit 1348.
Ysel - vanaf ongeveer 1400.

In de 18e eeuw ging de province Overijssel zichzelf zo noemen met twee S-en. Maar de naam van de rivier bleef nog lang achter.

Jac. P. Thijsse noemde de rivier in een Verkade-album uit 1915 IJsel.
Bos atlas uit 1928: ook IJsel.

Toen in 1936 het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap een lijst met aardrijkskundige namen publiceerde, gebruikten zij IJssel. Met twee S-en. Maar daar kwam onmiddellijk veel protest tegen. 'Franse fratsen' werd het genoemd. 'Een aantasting en verminking van onze Nederlandse taal.'

Deventer ging als laatste door de bocht. In 1964 bepaalde de gemeenteraad dat de IJsel vanouds met 1 s wordt geschreven en dat het daarom zo diende te blijven. Pas in 1992 besloot Deventer de gangbare schrijfwijze te volgen en sindsdien wordt in de IJsselstad de rivier met dubbel ‘s’ geschreven. 

De hoofdredacteur van het Deventer Dagblad noemde de beslissing ‘een historische vergissing’. Zijn krant hield nog een poosje stug vol aan IJsel.


Goed. Geen controverse meer. Gewoon IJSSEL.
Nog een foto. Genomen in mei 2019 van een huis in de IJselstraat. Want zo lang de straatnaam op het bordje nog met één S wordt geschreven, noem ik hem ook zo.


28 opmerkingen:

  1. in the UK they are proposing changes to some street names in an attempt to move away from the old slave trade connections of many years ago, personally I think it should be left as is, this is history and part of our heritage good and bad/not to be forgotten/lost. The little house at the end of your post is very pretty.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Same here, Betty, the Dutch have colonial history as well.

      Verwijderen
  2. Wat leuk dat je hebt uitgezocht hoe het precies zit met die IJs(s)el. Ik snap dat de straatnaam niet veranderd wordt. Dat geeft juist de geschiedenis weer en zet mensen tot nadenken.
    Fijn weekend!!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik vind ook dat het zo moet blijven. Uit historisch belang.

      Verwijderen
  3. Toestanden! Maar heel leuk om te lezen!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat een gedoe over 1 letter : ) Ik vind Ijssel wel het mooist.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Omdat we daaraan gewend zijn, die dubbel S, denk ik.

      Verwijderen
  5. Daar zat nog een heel verhaal aan..mooi uiteengezet! Eigenlijk best onzin, die tweede S.. je hoort 'm niet eens haha.. kan me voorstellen dat daar protest tegen was. Wij hebben hier trouwens de wijk IJsselmonde vlakbij.. ook een vreemde naam, want de IJssel mondt daar vast niet uit.. die komt al véél eerder in de Rijn uit volgens mij. Maar goed.. een wijk nóg dichterbij heet Lombardijen.. en Italië is nog véél verder weg hahahaha!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het verhaal stond op één site, dus ik hoefde niet verder te speuren. Ja, als je verder gaat kijken, zijn er veel vreemde plaatsnamen. :) Lombardijen heb ik altijd vreemd gevonden. Misschien moet je ook eens naar het verhaal daarachter speuren.... ;)

      Verwijderen
    2. Wel al eens naar gezocht.. men weet wél wat 'lombarden' waren (mensen die kredieten verschaften.. nog terug te vinden in het woordje lommerd voor een pandjeshuis), eerst werd dat woord 'lombarden' alleen voor de Italianen (uit die streek) gebruikt, die dat dus veel deden om de kost te verdienen, later werden álle kredietverstrekkers zo genoemd. Maar wat dat met die wijknaam van doen heeft, dat weet men dan weer niet.

      Verwijderen
  6. Interessant! en wat een romantisch huis, daar in de IJselstraat.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, mooi huis hè. Nu wat minder mooi maar in mei als de clematis bloeit wel weer.

      Verwijderen
  7. Dank je wel voor dit leuke speurwerk. Hier in Zwolle heet het ziekenhuis Isala.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Word je dan ook nieuwsgierig,hoe zo'n leuk huisje van binnen is?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Nou, ik kan jou om een boodschap sturen merk ik... wat leuk dat je het meteen hebt uitgezocht! Ik hoor mijn oude hoofdredacteur Dick van der Moer (want die moet het volgens mij geweest zijn) mopperen... En wat een plaatje van een huis, aan de IJselstraat met 1 s.... prachtig!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, die zal het dan wel geweest zijn, wat een grappig toeval! Ik baseerde me alleen maar op die ene website, daar was het volledige antwoord op jouw en mijn vraag te vinden. Dus ik had weinig werk te doen. Ik linkte het blogje aan die straat, waarmee ik het persoonlijk maakte. Want die ene s was me al vaker opgevallen.

      Verwijderen
    2. Ik vind het super leuk dat je dit gedaan hebt. Ik was zelf ook nog even aan het zoeken geslagen en kwam allerlei andere dingen tegen die me weer even zo'n 35 jaar terug in de tijd wierpen

      Verwijderen
    3. Wat leuk! Het is allemaal zo makkelijk te vinden op internet.
      Ik zit me zelf nu af te vragen over die 'sallische' germanen....

      Verwijderen
  10. Ook ik ben helemaal enthousiast over dat romantische huis met dito balkon!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Als ze die oude bordjes maar niet gaan vervangen!

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ik vind Isala zo mooi klinken. ...

    BeantwoordenVerwijderen

Reacties... hartstikke welkom!
Ze worden gemodereerd om spam te voorkomen.