noorden­bergtoren

Als ik een rondje langs de Singel loop ga ik vaak via de TG Gibsonstraat terug. Kortste weg naar huis. De straat is vernoemd naar T.G. Gibson, een Canadese brigadegeneraal die deelnam aan de bevrijding van Deventer. Er hangt een plaquette aan een huis aan het begin van de straat. Hier kun je daar meer over lezen. 

En ik dacht dat dat het meest interessante was dat ik op deze route tegenkwam. Maar niets was minder waar.

Want bij het nieuwbouwstuk van deze straat staat met een cirkel in de bestrating aangegeven waar ooit de Noordenbergtoren stond. En in de stoep staan de jaartallen.

Ik liep er jaren aan voorbij. Totdat ik eens ging zoeken naar de geschiedenis ervan. De toren werd gebouwd rond 1487. Hij was rond, zestig meter hoog en de muren waren ongeveer zes meter dik. Hij maakte onderdeel uit van de Noorderbergpoort aan de noordwest kant van Deventer. Zie de afbeelding onderaan. Met de nieuwbouw van o.a. de parkeergarage vond men fundamenten terug.

De toren speelde een grote rol bij het Beleg van Deventer in 1578. Midden in de Tachtigjarige Oorlog. Het is een heel gedetailleerd verhaal op Wikipedia. 

Maar lang verhaal kort: 

In 1578 was Deventer een garnizoensstad in handen van een Spaansgezind Duits garnizoen. Graaf van Rennenberg kreeg van de Staten-Generaal de opdracht om Deventer te heroveren. De stad werd belegerd en aangevallen via de Noorderbergpoort en de bijbehorende Noorderbergtoren. Het beleg duurde van 3 augustus tot 19 november. Er werd geprobeerd tunnels te graven maar die aanval werd afgeslagen. Door beschietingen stortte de top van de toren in. Uiteindelijk gaf het garnizoen zich over aan de Staatse troepen. 

De details op Wikipedia zijn interessant om te lezen. Zo staat er dat de garnizoenen door de stad moesten worden betaald. Gebeurde dat niet dan werd er geplunderd. Dat betalen gebeurde grotendeels met zilverwerk van de kerk. O.a. de schrijn van Lebuinus moest eraan geloven.

Toeval wil dat op dit moment een schrijn van Lebuinus in de Broederenkerk wordt tentoongesteld. Een nieuwe dus, gemaakt in 1891. Verguld koper, geloof ik.

Na verloop van tijd werden de stadsmuren en de toren in de 18de eeuw overbodig en werden grotendeels afgebroken. Lees ook hier. 

Zo liep ik - lange tijd onbewust - langs de overblijfselen van twee grote oorlogen die Nederland meemaakte. En toen ik hierover wilde schrijven, wist ik nog niet dat het ineens een andere lading zou krijgen, dit onderwerp.

De Noorderbergtoren staat linksboven op de afbeelding.